Czy to starzenie czy choroba Alzheimera.

Choroba Alzheimera została po raz pierwszy opisana w 1906 roku. Dotyka blisko co czwartą osobę, która ukończyła 80rż. Przez wiele lat nie daje objawów a jej pierwsze symptomy łatwo pomylić z naturalnymi problemami poznawczymi wynikającymi ze starzenia się mózgu lub innymi chorobami, np. depresją. 21 września przypada Światowy Dzień Choroby Alzheimera. Poniższe informacje o objawach i diagnozie pochodzą z pracy opublikowanej w marcu 2018 roku w specjalnym raporcie Alzheimer’s Assocciation.

Problemy z pamięcią, które utrudniają codzienne funkcjonowanie.

Osoby z  chorobą Alzheimera zapominają często informacji, które poznały niedawno. Trudności sprawia im przypominanie sobie imion czy dat. Problemy z pamięcią typowe dla starzenia się, ale nie choroby Alzheimera, to np. chwilowe zapominanie imion czy umówionego spotkania, ale przypomnienie sobie tego później.

Trudności z planowaniem albo rozwiązywaniem problemów. 

Dla osób z chorobą Alzheimera nawet czynności, które powtarzały przez większość życia mogą stać się wyzwaniem. Przykładem jest przygotowywanie posiłku, bo nie udaje im się w odpowiedniej kolejności wykonać potrzebnych do tego czynności. Inne kłopoty, jakich doświadczają to np. narastające problemy z przeliczeniem wydanej reszty czy przypilnowaniem comiesięcznych rachunków. Osoba, która nie ma zespołu otępiennego myli się sporadycznie.

Problemy z dokańczaniem znanych aktywności. 

Osoba z chorobą Alzheimera np. nie potrafi dojechać do znanego sobie miejsca czy też zapomina zasad gry, w którą grała. Zdrowy starzejący się człowiek może potrzebować pomocy w stosunkowo nowym zadaniu, jak na przykład przy zmianie ustawienia mikrofalówki czy w nagraniu programu telewizyjnego.

Kłopoty w orientacji przestrzennej i czasowej.

Osoby z chorobą Alzheimera mogą nie wiedzieć, gdzie się znajdują, tracą poczucie upływającego czasu, a nawet pór roku. Nie potrafią ocenić odległości. Zdrowa starzejąca się osoba może zapomnieć, jaki jest dzień tygodnia, ale jest w stanie szybko to sobie przypomnieć.

Problemy  z odbiorem obrazów.

U niektórych osób choroba Alzheimera objawia się trudnościami z czytaniem, określeniem kolorów i kontrastu między krawędziami czy obrysem przedmiotów. Kierowcy z takimi objawami choroby Alzheimera stanowią zagrożenie komunikacyjne. U starzejących się osób bez zespołu otępiennego tego rodzaju zaburzenia mogą wynikać z zaćmy lub innych problemów okulistycznych.

Utrudnione wysławianie się i udział w rozmowie. 

Osoba z chorobą Alzheimera w trakcie rozmowy może powtarzać tę samą kwestię, nie potrafić podążać za rozmówcą, przerwać swoją wypowiedź nie wiedząc, co chciała dalej powiedzieć. Charakterystyczne jest zapominanie prawidłowych słów albo wymyślanie nowej nazwy przedmiotu z uwagi na to, że osoba chora nie jest w stanie przypomnieć sobie właściwej. Zdrowy starzejący się człowiek może czasem mieć problem ze znalezieniem odpowiedniego słowa.

Odkładanie przedmiotów na przypadkowe miejsca i trudności w ich odnalezieniu.

Osoby z chorobą Alzheimera często gubią różne przedmioty, pozostawiając je w miejscach dla nich nieprzeznaczonych, przy czym nie są w stanie do nich powrócić, odtworzyć wydarzeń, które doprowadziły do danej sytuacji. Czasami oskarżają innych o kradzież, przy czym podejrzliwość wobec innych i bezpodstawne zarzuty nasilają się z czasem.

Zdrowy starzejący się człowiek od czasu do czasu przestawia jakieś przedmioty, ale jest w stanie je znaleźć.

Problemy z oceną sytuacji i wartościowaniem.

Osoby z chorobą Alzheimera z trudem podejmują decyzję i analizują problem, przez co padają często ofiarą naciągaczy. Przestają dbać o siebie i przestrzeń, w której mieszkają, ponieważ nie zauważają potrzeby takiej higieny osobistej, jaką stosowali wcześniej. Zdrowym starzejącym się ludziom zdarza się podjąć złą decyzję.

Wycofanie się z życia towarzyskiego, zawodowego 

Chorzy doświadczają trudności w wykonywaniu działań związanych z pracą czy hobby i stopniowo wycofują się z kontaktów społecznych. Zdrowe osoby w podeszłym wieku mogą czuć się zmęczone pracą czy przebywaniem z ludźmi i z tego powodu wycofują się z relacji, często tymczasowo; czasami jest to objawem depresji.

Zmiany w usposobieniu, zachowaniu 

Osoby z chorobą Alzheimera mogą być nerwowe, wybuchowe czy podejrzliwe. Tego rodzaju objawy mogą jednak wskazywać także np. na depresję. 

Jak diagnozuje się chorobę Alzheimera.

Nie jest to proste. Niezwykle pomaga ktoś bliski, kto jest w stanie opisać lekarzowi zaobserwowane, często subtelne, zmiany zachowania i usposobienia pacjenta, który wykazuje niepokojące objawy. W rozpoznaniu brane są pod uwagę także uwarunkowania genetyczne, zatem lekarz powinien wiedzieć o historii zaburzeń psychicznych, neurologicznych i przebytych chorobach zarówno pacjenta, jak i jego rodziny.

W trakcie diagnostyki konieczne jest wykluczenie chorób, które mogą dawać podobne objawy, co choroba Alzheimera (np. guzy mózgu, braki witamin czy depresja) – stąd potrzeba dokładnej diagnostyki, wykonania testów neurologicznych, oceny sprawności fizycznej oraz funkcji poznawczych. Aby spowolnić przebieg choroby leczenie należy wdrożyć najwcześniej jak jest to możliwe.

Źródło: 

Justyna Wojteczek (zdrowie.pap.pl)

2018 Alzheimer’s disease facts and figures w: Alzheimer’s&Dementia, 2018, vol. 14