Sen a stan zdrowia i umysłu.

Dobry sen jest ważny dla zdrowia fizycznego, psychicznego oraz funkcji poznawczych. Około 60-70% dorosłych zgłasza, że ma kłopoty ze snem. Nie można nadrobić zaległości snu ani śpiąc dłużej raz na jakiś czas ani ucinając drzemki w ciągu dnia. Deficyt snu to dług, który spłacasz z odsetkami nawet do pół roku od okresu nieprzespanych nocy. Uznaje się, że powinno się spać około 7-8 godzin na dobę. 

Konsekwencje niedoboru snu.

Wydaje nam się, że krótkotrwałą konsekwencją zbyt małej ilości snu jest senność w ciągu dnia. Jednak obok niej występuje zmęczenie i senność a w parze z nim postępuje zwiększona reakcja na stres co podwyższa poziom hormonów stresu. Taki stan charakteryzuje się większą podatnością na infekcje i słabszą odpornością na kolejne stresujące bodźce. W wyniku pogorszenia funkcji układu nerwowego może dochodzić do zaburzeń koordynacji i równowagi co zwiększa ryzyko wypadków i urazów.

Gdy problemy ze snem utrzymują się przez długi czas mogą pociągnąć za sobą długoterminowe następstwa jak zwiększenie ryzyka wystąpienia chorób układu krążenia, nadciśnienia tętniczego, zaburzeń metabolicznych a nawet chorób nowotworowych czy śmierci. Długotrwały brak snu może osłabić pamięć i sprzyjać wystąpieniu zaburzeń lękowych oraz depresji. Brak snu pogarsza rokowanie w chorobach autoimmunologicznych. 

Niedobory snu mogą skutkować zwiększonym łaknieniem. Od ilości snu zależy poziom leptyny – hormonu wpływającego na odczuwanie sytości oraz greliny wpływającej na odczuwanie głodu. Kiedy śpimy zbyt mało poziom greliny wzrasta zwiększając apetyt.

Także poziom insuliny jest uzależniony od ilości snu. Gdy jest go zbyt mało uwalniamy mniej insuliny, co można opisać jako zmniejszenie tolerancji organizmu na glukozę. Z biegiem czasu może dojść do insulinooporności, otyłości, a nawet cukrzycy.

Stan zdrowia a jakość snu.

Między innymi otyłość, palenie papierosów i wysokie ciśnienie tętnicze krwi mogą zwiększać ryzyko wystąpienia zaburzeń snu zwanych obturacyjnym bezdechem sennym. Najczęstszym objawem, skłaniającym do wizyty u lekarza, jest głośne, nieregularne chrapanie zakłócane przerwami w oddychaniu i odczuwanie zmęczenia po przebudzeniu. W leczeniu należy wykluczyć wady anatomiczne budowy podniebienia miękkiego czy przegrody nosowej i rozpatrzeć zastosowanie mechanicznej wentylacji w czasie snu CPAP.

Kolejnym podłożem problemów ze snem może być choroba refluksowa przełyku, refluks przełyku, fachowo nazywany refluksem żołądkowo-przełykowym (ang. gastroesophageal reflux disease, w skrócie GERD). Szacuje się, że w krajach rozwiniętych dotyka około 20 procent populacji.

Zaburzenia hormonalne towarzyszące zespołowi policystycznych jajników i problemy z tarczycą mogą utrudniać zasypianie. Także dolegliwości bólowe nie służą jakości snu. Ale oprócz czynników na które nie mamy wpływu są też zależne od nas jak zadbanie o aktywność fizyczną.

Funkcje poznawcze a jakość snu.

Często mówimy, że brak snu utrudnia nam jasne myślenie. Krótkoterminowe konsekwencje jego niedoboru wpływają na zaburzenie funkcji poznawczych co objawia się utrudnionym podejmowaniem decyzji, słabszą koncentracją i gorszym zapamiętywaniem. Oddziałuje także na osłabienie zdolności motorycznych. Sen jest potrzebny naszym mózgom aby „przetwarzać” informacje dostarczone w ciągu dnia. Jego niedobór może osłabić skuteczność uczenia się, zapamiętywania, koncentracji. Brak snu upośledza korzystanie z pamięci przechowywującej nowe informacje.

Długofalowe konsekwencje braku snu pogłębiają opisane wyżej dolegliwości oraz zwiększają ryzyko  demencji i choroby Alzheimera.

Metody na zasypianie.

Uznaje się, że metodą ułatwiającą zasypianie jest przyjęcie określonego rytuału towarzyszącego pójściu spać, praktykowanie uważności jak skanowanie ciała i świadomy oddech, słuchanie muzyki relaksacyjnej, wspomaganie się przyjmowaniem ziołowych herbatek poprawiających sen, odpowiednie przygotowanie miejsca do snu.

Reasumując troszcząc się o odpowiednią ilość odpowiedniej jakości snu możesz zmniejszyć ryzyko chorób serca i udaru mózgu, uregulować gospodarkę hormonalną zapobiegając przejadaniu się, znormalizować masę ciała, ustabilizować produkcję insuliny, co może zmniejszyć ryzyko chorób metabolicznych, takich jak cukrzyca.